Kısa Öykü Üstadı: Anton Çehov

Kısa öykü son yıllarda adından daha da söz ettiren ve farklı edebiyat deneyimlerine meydan veren bir yazın türü. Minimal öyküler, rahmetli Hulki Aktunç'un deyişiyle küçürek öyküler kısa öykünün son geldiği nokta. Ama onları bir başka yazıya bırakarak kısa öykünün ilk ve en usta isimlerinden birinden bahsedelim: Anton Çehov.

Eski isimlere baktığınızda tek bir uzmanlık alanı görmeyiz genelde. Bir kişi hem filozof hem astronom hem zanaatkar olabilir mesela. Anton Çehov da kısa öykü yazarı, dramaturg ve doktordu. Günümüzde tarihin en iyi kısa öykü yazarlarından biri olarak anılıyor.

Gönül Anton Çehov'u Rusça aslından okumayı ister ama şanslıyız ki Türkçede birçok eserinin çevirilerini bulabiliyoruz. Kısa öyküleri de ("Memurun Ölümü", "Köpeğiyle Dolaşan Kadın") oyunları da (Vanya Dayı, Vişne Bahçesi) çeşitli yayınevleri tarafından basılmış durumda. 

Anton Çehov hakkında ilginizi çekebilecek birkaç bilgi de verelim:

- İlk eserlerini ticari kazanç amacıyla verdi ama sanatsal tutkusu arttıkça modern kısa öykünün evrimine etki edecek yenilikler yaptı. Daha sonra James Joyce ve başka modern yazarlar tarafından benimsenecek olan bilinç akışı tekniğinin erken kullanımı da onu orijinal kılan özelliklerden. Ayrıca geleneksel öyküdeki ahlaki sonları da reddetti.

- Okuyucularının bu yeni teknikten zorlanması onun için bir özür sebebi olmadı. Sanatçının rolünün soruları yanıtlamak değil soru sormak olduğunu vurguladı.

- Çehov da çoğu ünlü yazar gibi çocukluktan itibaren yazmaya başladı. Ama onun için dönüm noktası aşırı çalışmaktan yorulup sağlığı bozulduğunda Ukrayna'ya seyahat etmesi oldu. Orada bozkırların güzelliği onu büyüledi ve fazla orijinal, oldukça tuhaf bulunan, novella uzunluğunda bir kısa öykü yazdı.

- Anton Çehov, içlerinde George Bernard Shaw, Virginia Woolf ve Elia Kazan gibi birçok ünlü ismi de etkiledi. Yine ondan etkilenen bir başka yazar, Ernest Hemingway, hayranlığını ve belki kıskançlığını kendi üslubuyla ifade etti: "Çehov'un yaklaşık 6 tane güzel öyküsü var. Ama amatör bir yazardı."

Çehov'u keyifle okumaya devam!


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder